Na het overlijden kan de familie of een vertrouwenspersoon contact met ons opnemen.
De eerste informatie die door ons wordt gevraagd is de identiteit van de overledene en de plaats van overlijden. Bij een overlijden in een ziekenhuis worden de eerste zorgen meestal uitgevoerd door het ziekenhuispersoneel. Bij thuisoverlijden of in een rust- en verzorgingstehuis gebeurt dit meestal door ons. Dit neemt niet weg dat dit indien gewenst, ook door de familie kan gebeuren.
Na de eerste zorgen maken we een afspraak om de uitvaartplechtigheid in al haar aspecten, zowel administratief als ceremonieel, door te praten en voor te bereiden. Indien er een wilsbeschikking voorhanden is, zal de wens van de overledene uitgevoerd worden. Is er geen wilsbeschikking dan zijn het de nabestaanden die beslissen over de uitvaart. De uitvaartverzorger zal alleen maar keuzes, mogelijkheden, voor- en nadelen van keuzes aanreiken en toelichten. Het is steeds de familie die beslist waar, wanneer en op welke wijze de uitvaart zal plaatsvinden.
De keuze van uitvaartverzorger is steeds vrij. Er zijn wel politiediensten, ziekenhuizen, rust- en verzorgingstehuizen die een overeenkomst hebben met een begrafenisondernemer om de overledenen onmiddellijk over te brengen naar een funerarium, dit wil niet zeggen dat de familie verplicht is om de uitvaart door deze ondernemer te laten verzorgen.
Hieronder volgt een schematische opsomming van alle onderwerpen die aan bod komen bij het regelen van de uitvaart.
- Crematie of begrafenis
- Akte van overlijden
- Grafkist
- Rouwdrukwerk
- Advertentie
- Graf
- Het vervoer
- Bloemen
- Plechtigheid
- Na de plechtigheid
De keuze tussen crematie of begrafenis is erg persoonlijk. Ze staat los van het feit of er al dan niet wordt gekozen voor een kerkelijke plechtigheid.
Bij crematie zal de familie een keuze moeten maken ten aanzien van de asbestemming: verstrooien of bijzetten en op welke manier, het onderdompelen van de asurne in zee of het thuis bewaren van de urne. Ook het uitstrooien of begraven van de assen in de eigen tuin behoort tot de mogelijkheden.
Er is geen algemene regel om te bepalen of een crematie duurder of goedkoper zal uitvallen dan een begrafenis. Veel hangt af van de lokale verplichtingen van de gekozen begraafplaats.
Met de verklaring van overlijden van de arts moet aangifte worden gedaan bij de Burgerlijke Stand.
De gemeente geeft een schriftelijk verlof voor cremeren/begraven af en een uittreksel uit de akte van overlijden. Dit uittreksel is het officiële document dat dient als bewijsstuk bij allerlei instanties.
De keuze tussen cremeren of begraven heeft niet noodzakelijk een invloed op de keuze van de grafkist.
De grafkist wordt immers zelden gekozen vanuit een zuiver rationeel standpunt.
Een grafkist is wettelijk verplicht. Elke overledene wordt in een lijkwade gewikkeld.
Deze lijkwaden voldoen aan strenge milieunormen. Grafkisten worden in België voornamelijk vervaardigd uit massief hout in verschillende soorten en stijlen. De keuze van de grafkist door de familie wordt steeds ingegeven door een mengeling van rationele en emotionele aspecten.
Het meedelen van een sterfgeval gebeurt meestal door middel van rouwbrieven. Er is een uitgebreide keuze aan rouwdrukwerk.
Meestal worden er tijdens de uitvaartdienst gedachtenisprentjes uitgedeeld en/of worden er achteraf dankkaartjes opgestuurd.
Wij zijn volledig uitgerust om zelf het drukwerk voor te bereiden en af te werken.
De rouwadvertentie moet beschouwd worden als een aanvulling op de rouwbrieven. Meestal wordt een rouwbericht in een dagblad geplaatst om mensen te bereiken, waarvan men de adressen niet heeft. Dit kan om velerlei redenen zijn.
Soms wordt een rouwbericht geplaatst als enige kennisgeving. Dan is het absoluut noodzakelijk om dit ook op het rouwbericht te vermelden : ‘dit bericht geldt als enige kennisgeving’. Onderschat echter niet de kost van een rouwadvertentie in een dagblad. Afhankelijk van krant tot krant wordt een millimetertarief gerekend vermenigvuldigd met het aantal kolommen. Meestal verschijnt een rouwadvertentie op een dubbele kolombreedte. Wij zorgen voor de publicatie van het rouwbericht.
Wanneer er sprake is van begraven, moet er ook een graf komen. Er zijn de kosteloze graven, dit is een plaats waar altijd slechts één persoon wordt begraven. Het kosteloze graf blijft wettelijk echter slechts voor minimaal 10 jaren bestaan. In de meeste gemeenten is de termijn echter iets langer. Toch is die periode vrij kort en wordt de familie in het slechtste geval na 10 jaar reeds geconfronteerd met een te nemen beslissing over het graf, ofwel ontruiming ofwel de overledene een andere rustplaats bezorgen. De gemeente wijst de plaats van het graf toe. Na die 10 jaar is de wettelijke grafrust verstreken en wordt het graf vrijgemaakt. Dit gebeurt meestal uit plaatsgebrek. Een graf ‘kopen’ kan ook. In de praktijk huurt men een eigen graf, afhankelijk van de begraafplaats voor 20, 30 of 50 jaar. Er zijn geen begraafplaatsen meer die ‘eeuwigdurende’ graven uitgeven, welke niet geruimd worden. Alleen in een grafconcessie is het mogelijk om meerdere zelf te bepalen personen in eenzelfde graf te begraven. Ook een urne kan op het kerkhof begraven worden of bijgezet worden in een columbarium of een urnenveld. De familie staat in voor het onderhoud van het graf (bedekking). De begraafplaats, de paden en het algemene onderhoud van groenaanleg e.a.. is de verantwoordelijkheid van de gemeenten. Begraafplaatsen in privé-uitbating zijn in België bij wet verboden.
Het vervoer van de overledene moet respectvol gebeuren. Het vervoer van een overleden gebeurt in een ‘erkende’ lijkwagen, dit is bij wet verplicht. Voor het ceremoniële vervoer wordt een andere lijkwagen gebruikt dan voor het functionele vervoer. Voor de berging van de overleden vanuit het ‘sterfhuis’, kliniek of rusthuis wordt meestal een functionele lijkwagen gebruikt die in het straatbeeld niet als dusdanig herkenbaar is. De inrichting van deze lijkwagens is ook aangevuld met andere hulpmiddelen die het mogelijk maken om de overledene op een professionele manier te bergen en over te brengen naar het funerarium.
Men kan veel persoonlijks uitdrukken met bloemen. Soms kiest men voor één soort of kleur. Wij kunnen hierin begeleiden, zo zijn er een aantal factoren waarmee rekening moet worden gehouden bij het uitkiezen van de bloemen. Een bloemstuk om op de grafkist te leggen dient zo bijvoorbeeld draagbaar te zijn, het mag niet te zwaar zijn en als het wordt opgetild, mag er geen water uitlopen. Het is meestal de wens van de familieleden en kennissen om de mogelijkheid te hebben hun deelname in het verdriet kenbaar te maken door het schenken van bloemen. Soms wil men geen bloemen, maar een gift voor een goed doel. Best worden dergelijke bijzondere wensen op de rouwbrief gezet.
Een uitvaartplechtigheid kan verlopen volgens ieders geloofsovertuiging. In een neutrale omgeving zoals ons uitvaartcentrum of het crematorium kunnen geloofsovertuigingen zelfs gecombineerd worden. De plechtigheid kan heel uitgebreid, maar kan ook heel eenvoudig of sober zijn. Als familieleden geen behoefte hebben om veel mensen om zich heen te hebben en ze alleen maar in hun eigen familie- en naaste vriendenkring het verlies wensen te verwerken, biedt de uitvaartdienst in intieme kring een oplossing.
Er is een verschil tussen het invullen van een niet-kerkelijke en een kerkelijke uitvaart.
Bij een niet-kerkelijke plechtigheid kunnen wij zorgen voor een voorganger die samen met de familie het verloop bepaalt en de plechtigheid voorgaat. De familie kan evenzeer instaan voor één of meerdere sprekers die de ceremonie voorbereiden en verzorgen. Enige voorbereiding is wenselijk om een “leeg” gevoel na afloop te vermijden. Men kan een gedicht voordragen, bloemen neerleggen, kaarsen ontsteken, een kring vormen, …. Er kunnen foto’s worden vertoond, muziekstukken en filmpjes afgespeeld. De dienst staat volledig in het teken van de overledene.
Bij een kerkelijk uitvaart wordt in onze regio als standaardvorm geen eucharistie gevierd. Wel zal een verzorgde dienst van woord en gebed worden aangeboden, die uitdrukkelijk verbonden wordt met een uitgestelde gedachtenisviering. De eucharistie voor de overledene valt dus niet weg, maar wordt verschoven naar een eucharistieviering in de parochiekerk waar de uitvaart heeft plaats gevonden. De uitvaart verloopt volgens een vast stramien. Uiteraard blijft een eigen inbreng van de nabestaanden mogelijk, alleszins na overleg met de voorganger (de priester of een leek) en met inachtneming van bedoeld schema. In een woord- en gebedsdienst kan wel losser omgegaan worden met het klassieke schema en is meer persoonlijke inbreng van familie of vrienden mogelijk. De voorganger staat in voor het goede verloop en zorgt dat de christelijke verrijzenisboodschap alleszins aan bod komt. Want een woord- en gebedsdienst is een volwaardige liturgische dienst.
De familie kan zelf muziek kiezen. Het is ook mogelijk levende muziek te kiezen, meestal heeft de kerk een organist, u kunt ook zelf een band huren. Misschien wil een van de nabestaanden (een kind?) een instrument bespelen of zingen. Ook een koor is mogelijk.
Gaan kinderen mee naar de uitvaart? Als zij dat willen en ze goed begeleid worden, is dat waardevol, omdat ze dan niet buitengesloten worden van de familierituelen. Het kan ook voor het rouwproces goed zijn als ze de dood als realiteit ervaren. Kinderen kunnen een duidelijke rol hebben: dragen of strooien van bloemen, neerleggen van een tekening, muziek maken, voorbeden, enz.
Na de plechtigheid kunnen familie en vrienden wat bijpraten tijdens de koffietafel. Het voorzien van een “staande” koffietafel of receptie behoort tevens tot de mogelijkheden. Hierbij krijgen de familie en genodigden de mogelijkheid om zich vrij tussen de mensen te bewegen en na te praten over de overledene en herinneringen op te halen. Voor de wat oudere mensen is het echter belangrijk om zitgelegenheid te voorzien.